Ibutang
sa usa ka Tumong: Para asa ang pagtigum!
Pagtigum
sa salapi, sa pagpalambo sa inyong mga pinansyal nga kinabuhi, sa pagtukod
ug bahandi. Kini ng tanan nga magsugod
sa diha nga ikaw sa usa ka tumong ug paghimo sa usa ka plano sa pagkab-ot sa
maong tumong. Busa unsa ang imong tumong? Paghimo og usa ka emergency cash
fund? Pahawa sa utang? Himoa nga ang usa nga
pagbayad sa usa ka sakyanan o sa panimalay? alang sa kolehiyo o retirement?
- Pag tigum alang sa Emerhensya - Dili sama sa mga adunhan nga
daghan kanato sa pagpalit sa atong mga credit cards, nga may usa ka
emergency fund mao ang usa ka kinahanglan. Ang finansyal expert nag
rekomenda nga ang mga tawo sa pagpadayon sa usa ka cash gitagana dako nga
igo aron sa pagtabon sa tulo ngadto sa unom ka bulan nga kantidad sa mga
galastohan sa balay. Magmasaligon, sa umaabot nga adlaw kinahanglan nimo
kini. Matud pa sa Amerikano
magbabalak Henry Wadsworth Longfellow nag ingon, "Ngadto sa matag
kinabuhi sa pipila ka tawo moabot ang adlaw nga ting ulan kinahanglan
gayud nga dili mapukan, sa pipila ka adlaw ang kinabuhi kinahanglan nga dili makahiagom sa
mangitngit ug awaaw." Busa aron dili matagamtanan ang kawad on sa
kinabuhi kinihanglan sa matag usa ang pagtigum ug pagkaon labi na anng
salapi aron adunay magamit panahon sa emerhensya. Magsugod nata karon sa
pagtigum. Sampol sa mga panahon nga adunay emerhensya sama sa magdaot,
madisgrasya, maospital, manganak, dinaliang bunyag, kasal piyesta ug
lubong.
- Pagtigum alang sa Retirement - Kutob sa mahimo, mao ang standard nga
tambag para makatigum gayud para sa pag –abot sa panahon nga moretiro na
ayahay…. Daghang pinansyal nga tigplano nirekomend nga pagtigum sa 10%
ngadto sa 15% sa imong kinitaan alang sa retirement, sugod sa inyong mga
pangidaron nga 20. Bisan ug tigulang na dili pa ulahi ang tanan kay 60
anyos sulod sa napulo katuig makatigum paka sa page dad nimo ug 70 pede na
mapahimuslan ang imong 10 to 15 percent na tinigum. Kini usa ka maayo nga
ideya sa pag-establisar sa usa ka savings target. Kay ang tawo matigulang
man jud, dili na ginahan mo lihuk lihuk mao panahon na gamiton ang retirement
fund. Niay uban imbes relax time na unta ang pangidaron, mao paman hinoon
ang pagsugod ug kayud. Karon angay nata magsugod ug butang sa atong MBA na
insurance para sa atong retirement.
- Pagtigum alang sa usa ka Car/
Sakyanan –Pagtigum
para sa pagpalit ug usa ka sakyanan mao ang usa ka major nga nga buluhaton
apan kalampusan ma hingpit nga posible nga sa usa ka gamay sa pagplano ug
paningkamot. Tulo ka mga pamaagi mahimong gamiton sa pagtukod sa usa ka
sakyanan fund: pagtigum sa kanunay ug sa diha nga ikaw modawat sa imong
mga sweldo, paggahin og sa savings para sa sakyanan nga imong gipangandoy.
Sa dili pa kamo magsugod sa inyong pagplano ug tigum, kamo kinahanglan nga
mohukom una kon unsa nga sakyanan
ang inyong gusto para sayon ra
pagkab-ot sa budget. Aron sa pagtabang sa pagkab-ot sa usa ka desisyon,
paghunahuna mahitungod sa bili ug mga bahin sa sakyanan nga imong gusto,
ug paghunahuna mahitungod sa potensyal nga gasto nga nalambigit sa human
kamo mopalit sa sakyanan kay aduna pod kanay maintenance. Kinahanglanon ba
gyud nga mopalit ug sakyanan? Masave baka ha pod ta kon niay sakyanan.
Pipila lang na ka pangutana before ta magtigum para sakyanan.
- Pagtigum alang sa Education - Kon ikaw gusto nga ang inyong mga anak
adunay labing maayo nga edukasyon? Kana mahimo, apan sa eskwelahan ug
unibersidad ang galastuhan ug mga
fees mahimong mahal na. Ang salapi nga imong egahin sa ibabaw sa edukasyon
sa imong anak mahimong usa ka dakong tabang sa imong pamilya sa pag andam sa pinakadako nga mga galastohan.Sugod
na pagtigum sa sayo kay makatabang sa inyong mga anak adunay usa ka high-(quality)
kalidad nga pagkat-on ug kasinatian.
- Pagtigum alang sa usa ka Home / Balay – Ang balay mao gayud ang importante sa tanan kay mao
kini ang atong pasilunganan. Pero unsaon ug wala tay balay? Guba ang
balay? Pagpalit
ug usa ka balay mao ang usa ka
importante nga milestone, apan kini mahimo usab nga usa ka makalilisang
nga kasinatian. Ang kahadlok sa wala igo nga salapi aron sa pagkompleto sa
pagpalit o sa pagdagan sa binulan nga butangon maoy makahahadlok kay ug
unsaon nalang ug dili makompleto ug bayad sure man jud na dili lang
gihapon maangkon ang gitinguha nga balay. Magpuyo ug simply mangandoy ug
simply aron makatigum ug ensakto. Ang yawe sa pagtigum ug igo nga salapi
alang sa usa ka panimalay mao mayo para magmalampuson.
SAVINGS FORMULA:
INCOME – SAVINGS = GASTO
(Ang imong income
kuhaan una daan para sa pagtigum una kuhaan sa ubang mga gasto.)